Welbevinden en politiek
De politiek houdt zich steeds meer vast aan de economische wetenschap als objectieve scheidsrechter. Oorzaken daarvan zijn de nadruk op materiële vooruitgang en het formaliseren van economische uitgangspunten in wiskundige formules en wetmatigheden. Het doorrekenen van programma’s van de grote politieke partijen door het Centraal Plan Bureau is hiervan een in het oog springend voorbeeld.
Doorrekening verkiezingsprogramma’s 2006 door Centraal Plan Bureau
Stichting Ergensland wil politieke ideeën over de meest wenselijke samenleving spiegelen aan welbevinden als centrale waarde. Dat moet het uitgangspunt zijn van debat. De mogelijke uitwerking op de economie is één van de overwegingen.
Rol economie in politiek: brief L.J. Brinkhorst, voormalig minister Economische Zaken
Rol economie in politiek: reactie R. Claassen, filosoof en auteur ‘Het eeuwig tekort’
Artikel ‘U hoeft helemaal niet langer te werken (het mag wel)’ van F. Kalshoven, de Volkskrant
Het Bruto Binnenlands Product (BBP) is de meest gebruikte indicator om maatschappelijke vooruitgang van landen vast te stellen. Uit het oogpunt van welbevinden heeft deze indicator een aantal tekortkomingen.
Belangrijkste tekortkoming van het BBP is dat grootheden die buiten het materiële domein liggen buiten beschouwing blijven. Zo telt enkel de omvang van de betaalde productie mee. Daardoor blijven onbetaalde activiteiten als burenhulp en vrijwilligerswerk buiten beschouwing, ondanks het belang voor het algemeen welbevinden. Ook speelt een immateriële factor als de volksgezondheid geen rol.
Beperkingen BBP: video ‘Beyond GDP’
Beperkingen BBP: speech J.M.D. Barroso, voorzitter Europese Commissie
De mate van welvaart is van zeer groot belang bij het bereiken van welbevinden. Welvaart is echter geen doel op zich en moet niet gemaximaliseerd worden, maar geoptimaliseerd in relatie tot andere zaken die bijdragen aan welbevinden. Daarom is het beter een beoordelingsmaatstaf voor maatschappelijke vooruitgang te hanteren waarin welbevinden tot uitdrukking komt.
Een mogelijkheid is de meting te gebruiken van een aantal afzonderlijk aspecten die het welbevinden bevorderen. Bestaande indices, zoals die voor de mate van corruptie, levensverwachting, tijdsbesteding en welvaart zijn hiervoor prima in te zetten.
Meten van welbevinden middels ‘Human Development Index’
De onderlinge afhankelijkheid en rangorde van alle indices is moeilijk vast te stellen. Daarom is het makkelijker het algemeen welbevinden direct te meten. Het gebruik van een dergelijke maatstaf geeft aan waarom het volgens Ergensland werkelijk gaat: de duurzame voldoening die men over het leven ervaart. De maatstaf is een instrument om de politieke keuze voor welbevinden in de praktijk te brengen.